ගිරග්ග සමජ්ජ

උන්වහන්සෙ පෙරුම් පිරුවෙ අපි වෙනුවෙන්

බුදුරැස් විහිදෙන, ධාතුන් වහන්සේලා පෙලහර පාන, අනුහස් තියෙන පුදබිම් වලට අපේ උපාසක ඇත්තො ඇදී යන්නෙ වැල නොකැඩි.  බුදුරජාණන් වහන්සේ කෙරෙහි ඇති ශ්‍රද්ධාව හේතුවෙන් එසේ යන බැතිමතුන්, ඒ හේතුවෙන්ම  බුදුරජාණන් වහහ්න්සේ කියාදුන් මාර්ගයෙන් ඈතට ඇදෙන බව බොහෝ දෙනෙකුට කල්පනා නොවෙන හැඩයි.

වාසි තකා ඍද්ධි ප්‍රාතිහාර්ය පෑම භික්ෂුන් වහන්සේලාට තහනම් කළ  බුදුරජාණන් වහන්සේ, බොහෝවිට පෙළහර පෑවේ මිසදුටුවන් දමනයටයි. දමනය කළ පිරිස හැමවිටම ධර්ම මාර්ගයට ගෙන ඒමට උන්වහන්සේ කටයුතු කලා. නමුත් අද වෙනවිට සැදැහැවත් බැතිමතුන් පෙළහර, අනුහස් ආදිය කෙරෙහි යොමු කරන බැති සිත සත්‍ය ගවේෂණයට යොමු කරන්නේ කලාතුරකින්. අපට අමතක වෙලා  බුදුරජාණන් වහන්සේ කියන්නෙ පෙළහර පාන්නෙකුට වඩා වටිනා අසම සම මනුෂ්‍යයෙක් බව.

බුදුරජාණන් වහන්සේ උපක ආජීවකට තමන් වහන්සේව හඳුන්වා දුන්නේ, තමන් මිනිසුන් අතර උපන්, මිනිසුන් අතර දිවි ගෙවන, එහෙත් මිනිසුන් තුළ වන කෙලෙස් නමැති මඩ ගොහොරුවෙන් මිදුනු අසමසම බුදුවරයෙකු යනුවෙනුයි. බෞද්ධ අපට බොහෝවිට, බුදුවරයෙක් කියන්නෙ අප අතරින්ම බිහිවෙන මනුෂ්‍යයෙක් බව අමතක වෙන බවක් පෙනෙයි. ශ්‍රද්ධාව නිසා බුදුරැස්, පෙළහර වලට වන්දනා කරමින් ගෙවන ජීවිතයෙන් ඉඩක්, සත්‍ය සොයා යාමටත් වෙන් කරනවා නම් ඒක බුදු වරයෙකුට කරන වටිනාම පූජාවක් වේවි.

මොකද…
මනුස්සයෙකුට ලඟා කරගත හැකි ශ්‍රේෂ්ඨතම තත්වයට හෙවත් බුද්ධත්වයට පත්වෙන්න බෝසත්වරයෙක් පෙරුම් පුරන්නෙ අපි වෙනුවෙන්.

සත්‍ය සොයා යන ගමනෙදි සෝවාන්, සකෘදාගාමී ආදී මාර්ගඵල වලට පැමිණ නිර්වාණය ලඟාකරගත හැකි අවස්ථා තිබියදීත්, ඒ අවස්ථා සියල්ල මඟහැර බුද්ධත්වයට පත්වෙන්න යම් මිනිසෙක් කල්ප ගණනක් පෙරුම් පුරනවා නම්, ඒ අපි වගේ සුවහසක් මිනිසුන් කෙරෙහි වන මෛත්‍රිය සහ මහා කරුණාව නිසයි. අපිටත් සසරින් එතෙර වන්නට මාර්ගය විවර කරන්නටයි. මිහිමත පහලවෙන හැම බෝසත් වරයෙක්ම කල්ප ලක්ෂ ගණනාවක් පෙරුම් පුරන්නෙ අපි වෙනුවෙන්. ඒත් ඔවුන් මහා කැපවීමක් කරලා අපි වෙනුවෙන් විවර කරන ධර්ම මාර්ගය, මෝහයෙන් අන්ධ වෙලා අපි විසින්ම වසා දමනවානම් ඒක අපරාධයක්.

සබ්බ පාපස්ස අකරණං
කුසලස්ස උපසම්පදා
සචිත්ත පරියෝ දපනං
ඒතං බුද්ධානු සාසනං

සොකරී යන්න එපා…

අද සමාජයේ මිනිසාට සමීපතම දේ මාධ්‍ය කියලා අපි කිව්වොත් වැරදිද? විශේෂයෙන් තරුණ පරපුරට නම් දෙමාපියන්ටත් වඩා විද්‍යුත් මාධ්‍ය සමීපයි වගේ. සමහරු කියනවා වයසෙ වැරැද්ද කියලත්… කොහොමත් අපි අද කතා කරන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ වැරදි වයස් වල ඉන්න අය ගැන නෙමෙයි. මල් වගේය කියල කියන පුං‍චි දරුවන් ගැන… ඒ වගේම ඒ පුංචි මල් වලට උරුම ළමා කාලය ඔවුන් විඳිනවද කියන කාරණය ගැන.

අද ලිපියේ මාතෘකාව හැටියට ගත් ගීතය, අපි අද කතා කරන්න යන මාතෘකාවට අදාල එක් ගීතයක් පමණයි. මේ වගේ තවත් ගීත මේ ලිපිය කියවන ඔබගෙ මතකයටත් දැන් එනවා ඇති. මේ එක් උදාහරණයක් විතරයි. මේ ගිතයේ හෝ මෙවන් ගීත නිර්මාණකරුවන්, එම ගීත රචකයන් ආදී පිරිසට විරුද්ධව මෙම ලිපිය නොලියන බවත් මුලින්ම සඳහන් කරන්න ඕනෙ. මේ ගීත මාධ්‍ය හරහා ප්‍රචාරය වෙද්දි ඒවා ශ්‍රවණය කරන පොඩි දරුවන් ගීත හරහා උකහා ගන්න දේ ගැනත්, ඒ හරහා පොඩි දරුවන්ගේ මානසිකත්වය හැඩගැසෙන හැටි ගැනත් කතාකරන්නයි අද අපේ වෑයම. ටිකක් හිතන්න, මේ වගේ ගීතයක් අහන පොඩි දරුවෙක් ඔබ වෙත ඇවිත්…

“පැණිරස කෑම දිව ගාලා කංසා බොන්න කියන්නෙ ඇයි අම්මෙ?” කියලා ඇහුවොත් මොකද්ද දෙන උත්තරේ.

ඔබ පිරිසක් මැද ඉන්න වෙලාවක දරුවා ඇවිත්… “ඉඟත් බෝම පොඩි ලැමත් බෝම ඇති කියන්නෙ මොකද්ද තාත්තෙ?” කියලා ඇහුවොත් දෙන උත්තරේ හිතාගන්න පුළුවන්ද?

ඔබ ඒ අවස්ථාවෙ දරුවට සැර කලොත් දරුවා තේරුම් ගනීවි මොකක් හරි වැරදි දෙයක් තමන් අහපු බව. එහෙම කියලා ප්‍රශ්න අහන එක නවත්තයිද? නෑ… ඊලඟ පාර ඔහොම ප්‍රශ්නයක් ආවොත් ප්‍රශ්නෙ අරන් යන්නෙ වෙනත් කෙනෙක් ලඟට. ඒක ඊට වඩා හානිකර වෙන්න පුළුවන්. පොඩි දරුවන්ට නුසුදුසු දේවල් උගන්නන අය ඕන තරම් මේ සමාජෙ ඉන්නවා.

මේ ගීත මාධ්‍ය වලින් ප්‍රචාරය වෙන එක නවත්වන්න අපහසුයි. ගෙදරදි අහන්න නොදුන්නත්, මඟ තොටේදි, බස් රථයකදි දරුවන්ට මේ ගීත ඇහෙන්න පුළුවන්. හොඳම දේ තමයි ඕන දෙයක් කතා කරලා වටහලා දෙන්න පුළුවන් තරමට දරුවන්ව දෙමාපියන්ට සමීප කරගන්න එක. ඕන ගැටළුවක් තමන් එක්ක කතා කරලා විසඳගන්න සුදුසුම පුද්ගලයන් දෙමාපියන් බව දරුවන්ට ඒත්තු ගන්වන්න. පොඩි කාලෙ ඉදන්ම හොඳ නරක කියලා දෙන්න. සැර වැර කරලා නෙමෙයි, බොහොම ඉවසීමෙන්, පුංචි හිත් රිද්දන්නෙ නැතිව.

අද මාධ්‍ය වලින් අහන්න දකින්න ලැබෙන දේ පොඩි දරුවන් හරි ඉක්මණට ග්‍රහණය කරගන්නවා. මීට දශක කිහිපයකට කලින් ජීවත් වුණ දරුවන්ට වඩා ඉක්මණට අද දරුවන් සමාජයට යනවා. ඔවුන් බොහෝදෙනෙක් වැඩෙන්නෙ රූපවාහිනී, පරිගණක එක්ක. නැලවිලි ගී ගයලා දරුවන්ව නලවපු අම්මා අද ඉතාම කාර්ය බහුල වෙලා. ඒ නිසා රූපවාහිනී, වීඩියෝ ගේම් වගේ දේවල් වලට දරුවන්ව යොමු කරලා තම කටයුතු කරගන්න දෙමාපියන් පෙළඹෙනවා. පවතින සමාජ සහ ආර්ථික තත්වය ඉදිරියේ දෙමාපියන්ව වරදකරුවන් කරන්න අපිට බැහැ. නමුත් තමන්ගෙ දරුවන් අහන්නෙ බලන්නෙ මොනවගේ වැඩසටහන්ද, සෙල්ලම් කරන්නෙ ඔවුන්ගෙ වයස් වලට සුදුසු ක්‍රීඩා සමඟද, පරිගණකය, අන්තර්ජාලය හරහා ආශ්‍රය කරන්නෙ තමන්ට ගැලපෙන වයස්වල දරුවන්ද කියන කාරණා ගැන හොයලා බලන එක දෙමාපියන්ගෙ වගකීම. අන්තර්ජාලය හරහා හමුවෙන ඇතැම් මිනිසුන්ගේ සැබෑ ගති හඳුනාගන්න වැඩිහිටියන් පවා අසමත් වෙන සමාජයක පොඩි දරුවන් ගැන අමුතුවෙන් කිව යුතු නැහැ නේද?

අද වීඩියෝ ගේම් පවා ඉතාම ජනප්‍රියයි. අවුරුදු හතරෙ පහේ පුංචි දරුවන් පවා GTA, Warfare වගේ වීඩියෝ ගේම් ක්‍රීඩා කරන බව පාඨක ඔබත් දන්නවා ඇති. වෙඩි තියන්න, මරාගන්න, සොරකම් කරන්න, ගහගන්න දරුවන්ගෙ මානසිකත්වය හැඩගැහෙන්නෙ මේ වගේ ක්‍රීඩා වලින්. භයානකම දේ තමයි මේ හැම දෙයකින්ම වීරයෙක් වෙන්න පුළුවන් කියන අදහස මේ ක්‍රීඩා කරන දරුවන්ගෙ මනසට ඇතුළු වීම. හැබෑ ලෝකෙ ඔය ක්‍රීඩා වලට වඩා වෙනස් කියලා තේරුම් ගන්න තරම්වත් දැනුමක් නැති පුංචි දරුවන්ගෙ අතට මේ වගේ ක්‍රීඩාවක් දෙන්න කලින් වරක් නෙමෙයි දහස් වාරයක් දෙමාපියන් හිතන්න ඕනෙ නේද?

ගොඩක් දෙමාපියන් තමන්ගෙ තරුණ දරුවන්ට බණිනවා. කමකට නෑ, කියන දෙයක් අහන්නෙ නෑ වගේ චෝදනාවල් ඔවුන්ට එල්ල කරනවා. ඒ දෙමාපියන්ට පුළුවන් කල්පනා කරලා බලන්න දරුවා පොඩි කාලෙ දරුව කියන දේ අහගෙන ඉන්න වෙලාවක් තමන් වැය කලාද? දරුවට හරි වැරැද්ද කියලා දෙන්න තමන්ගෙ කාලයෙන් කොටසක් වෙන් කලාද? ළමයි නරක් උනාට පස්සෙ උන්ට බැනලා වැඩක් නැහැ. දරුවො කරන්නෙ කියන්නෙ මොනවද කියලවත් හොයාබලන්නෙ නැතුව දෙමාපියන් වෙහෙසෙන්නෙත් දරුවන්ගෙම අනාගතය වෙනුවෙන් වෙන්න පුළුවන්. ඒත් නොසැලකිල්ල නිසා දරුවන් අයාලෙ ගියොත් වෙච්ච මහන්සියත් අපරාදෙ, ඊට වඩා දරුවන්ගෙ ජීවිතත් අපරාදෙ. දරුවෙක්ගෙ මුල් ගුරුවරු හැටියට දරුවා සමාජයට යන්න කලින්ම යහපත් ගතිගුණ ජීවිතයට එකතු කරන්න මුල් පියවර තබන්න ඕනෙ ගෙදරින්.

මේ සටහන, පුංචි දරුවො ගැන සැලකිල්ලෙන් ඉඳලා ඔවුන් අයාලෙ යාමෙන් වලක්වාගන්න කියලා අපි ආදරණීය දෙමාපියන්ට කරන ආයාචනයක්.

කල්‍යාණ මිත්‍රයෝ

ජීවිත කාලය පුරාවටම අපට නොයෙක් අවස්ථාවල, නොයෙක් විදිහේ ගතිගුණ ඇති මිතුරන් හමුවෙනවා. මේ අතුරින් ආශ්‍රයට සුදුසු මිතුරන් තෝරා ගැනීම අපේ වගකීමක්. බුදුන්වහන්සේ සිඟාලෝවාද සූත්‍රයෙන් කල්‍යාණ මිත්‍රයන් සහ පාප මිත්‍රයන් ගැන පැහැදිලිව දේශනා කලේත් කල්‍යාණ මිත්‍රයන් ඇසුරු කිරීම ජීවිතයට ඉතා වැදගත් නිසයි. මෙම ලිපියෙන් අප බලාපොරොත්තු වන්නෙත් කල්‍යාණ මිත්‍රයන් ගැන බුද්ධ දේශනාවන්හි සඳහන් කරුණු පිළිබඳව කතිකා කරන්නටයි.

ගොඩක් වෙලාවට හොඳ වැඩක් කරද්දි වගේම නරක වැඩක් කරද්දිත් මුල් වෙන්නෙ යාළුවො. ඉතින් සමාජයක දුසිරිත් දුරාචාර එන්න එන්නම වැඩිවෙනවා කියන්නෙත්, පාප මිත්‍ර ඇසුර වැඩි වෙලා කියන එකයි. කල්‍යාණ මිත්‍රයන් මෙන්ම පාප මිත්‍රයන් හඳුනාගැනීම වුවත් අද කාලයේ පහසු නැහැ. ඕනම ගේමකට ලෑස්ති, බුදු ෆිට් එක, බොක්ක කියලා හඳුන්වන හැම මිත්‍රයෙක්ම වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම කල්‍යාණ මිත්‍රයොද කියලා තේරුම් ගන්න තරම් බුද්ධියක් කෙනෙකුට තියෙන්න ඕනෙ. තමන් කියන කරන දේ හරි හෝ වැරදි, ඊට උපකාර කරන මිතුරා තමන්ගෙන් ඊට වඩා වාසියක් මතුවට බලාපොරොත්තු වෙන්න ඉඩ තියෙනවා. සමහරවිට අද ඔබේ වැරදි වලට අනුබල දෙන මිතුරා, අනාගතේ තවත් අපායට පාර කැපෙන කටයුත්තකට ඔබේ සහය බලාපොරොත්තු වෙනවා වෙන්නත් පුළුවන්. එහෙව් ලෝකෙක සැපේදි මෙන්ම දුකේදිත් ලඟින් ඉන්න මිතුරන් කව්ද කියලා වටහා ගන්න පුළුවන් වෙන්නෙ කෙනෙක් විපතකට පත් වුණ වෙලාවකටමයි.

සිඟාලෝවාද සූත්‍රයේ එන අන්දමට කල්‍යාණ මිත්‍රයන් මෙන්ම පාප මිත්‍රයන්ද කොටස් හතර බැගින් වෙයි.

• අඥ්ඥදත්තුහර – හැමවිටම මිතුරාගෙන් යමක් බලාපොරොත්තු වෙයි. සුළුවෙන් යමක් දී වටිනා යමක් බලාපොරොත්තු වෙයි. මිතුරාට බියක් ඇත්නම් ඔහුගේ කටයුතු කරන අතරම තම ලාභය, ප්‍රයෝජනය පමණක්ම සලකයි.
• වචීපරම – වචනයෙන් පමණක් සංග්‍රහ කරමින් මිතුරාගෙන් ලාභ බලාපොරොත්තු වෙයි. ඉකුත් වූ දෙයින් සහ මතු ඇතිවන දෙයින් සංග්‍රහ කරන අතර කටයුත්තක් පැමිණි කල්හි තමාට වූ විපතක් දන්වා මඟහැර යයි.
• අනුපියභාණි – තමන් ඉදිරිපිටදී පමණක් මිතුරාගේ ගුණ වයන, නැති තැනදී වැරදි කියන යහපත් අයහපත් සියළු දේ අනුමත කරන, රැවටිලි බස් කියන කෙනෙකි.
• අපාය සහාය – මෙම පාප මිතුරා මත්පැන් පානය, නොකල්හි වීදි සංචාරය, නැටුම් ඇති තැන්හි රැඳීම සහ සූදුව යන අයහපත් සියළු කටයුතු වලට නැවත නැවතත් උර දෙමින් පරිහාණිය කරා රැගෙන යයි.

මෙවන් ගතිගුණ ඇති මිතුරන් හඳුනාගන්නටත් ඔවුන් ආශ්‍රයෙන් ඈත් වන්නටත් බුද්ධිමත් මිනිසා සමත් විය යුතුය.

කල්‍යාණ මිතුරන් ගැන දේශනා කිරීමේදී බුදුන් වහන්සේ උපකාරක, සමාන සුඛ දුක්ඛ, අනුකම්පක සහ අත්ථක්ඛායි යනුවෙන් කලණ මිතුරන්ද වර්ග හතරක් හඳුන්වා දී ඇත.

• උපකාරක මිතුරා – තම මිතුරාත් ඔහුගේ ධනයත් රකිමින් මිතුරාට උපකාර කරන්නෙකි. ඔහු භයක් පැමිණි විට මිතුරාට උපකාර කරන අතර කටයුත්තක් ඇති කල්හි දෙගුණයක් වස්තුව දෙයි.
• සමාන සුඛ දුක්ඛ මිතුරා – විපතේදීත් නොවෙනස්ව සිටින, තම රහස් මිතුරාට කියන සහ මිතුරාගේ රහස් ආරක්ෂා කරන පුද්ගලයෙකි. මිතුරාගේ යහපත සඳහා ජීවිතය වුව පිදීමට සමත් මිතුරෙකි.
• අනුකම්පක කළණ මිතුරා – මිතුරාගේ පිරිහීමට නොසතුටු වන, දියුණුවට සතුටු වන, මිතුරාගේ නුගුණ කියන්නවුන් වළකන සහ ගුණ කියන්නවුන්ට ප්‍රශංසා කරන මිතුරෙකි.
• අත්ථක්ඛායි මිතුරා – සිය මිතුරා පවින් මුදවා කුසලයෙහි යොදවන කළණ මිතුරෙකි. නොඇසූ දෙය අසන්නට සලස්වන, දෙව්ලොවට මග කියන මිතුරෙකි.

අප අවට වෙසෙන මිතුරන් අතරින් මේ සිව්වැදෑරුම් මිතුරු ගුණ සහිත කල්‍යාණ මිත්‍රයන් කවුරුද යන්න නොපමාව හඳුනාගන්නට අප කටයුතු කළ යුතුයි. කරන හැම කටයුත්තකටම උදව් නොදී, හරි වැරැද්ද තෝරා බේරාගෙන, යහපත් දේට උපරිමයෙන් උදව් කරන මිතුරා, දුසිරිතෙන් ඔබව ගලවාගන්න අර අදින මිතුරා සැබෑ කල්‍යාණ මිත්‍රයෙක්. එවන් කල්‍යාණ මිත්‍රයෙකුගේ ගුණ හඳුනාගන්න නම් තමනුත් ඒ ගුණ පුරුදු පුහුණු කළ යුතුයි. තවත් කෙනෙකුට පාප මිත්‍රයෙක් වෙමින් තමන්ට කල්‍යාණ මිත්‍ර ඇසුර ප්‍රාර්ථනා කිරීම නිෂ්ඵල දෙයක්. එබැවින් කල්‍යාණ මිතුරු ඇසුරට වැටෙන්න නම් අපිත් පළමුව කල්‍යාණ මිතුරෙකු සතු ගුණාංග අප තුල දියුණු කළ යුතුයි, අපත් අපේ මිතුරන්ට කලණ මිතුරන් විය යුතුයි. ඒ කළණ මිතුරන්ට ඉහත ගුණාංග වලින් සැලකීමට ඔබත් පුරුදු පුහුණු වෙයි නම් දුසිරිතෙන් ඈත්ව ධර්මයේ හැසිරෙන්නට එයම මහත් පිටිවහලක් වේවි.

නිවන් මඟ අවුරන භව තණ්හාව

මේ එළඹෙන්නෙ වෙසක් පුන් පෝ දිනයයි. ගණන් බලා ඇති අන්දමට සිදුහත් බෝසතුන් බුද්ධත්වය ලබා වසර 2601ක් පිරෙන්නෙ මේ වෙසක් මාසයටයි. දාන මාන, ආලෝක පූජා සහ ප්‍රතිපත්ති පූජා වලට මුල්තැන් දෙමින්, ලොවපුරා වෙසෙන බොදු සැදැහැවතුන් උත්සවාකාරයෙන් වෙසක් පොහොය සමරන්නට ලක ලැහැස්ති වෙන මේ මොහොතේ, අප තවමත් අඳුරේ අතපත ගාන නිර්වාණ මාර්ගය සොයා යාම පිළිබඳව කතා කරන්නටයි අපේ මේ සූදානම…

ලෝ සතුන්ට නිවන් මඟ විවර කරදුන් මහා කාරුණිකයාණෝ අපට කියාදුන් නිර්වාණ මාර්ගය සොයා යන්නට තවමත් අපවෙත ඉතිරිව ඇති බව පසක් කරවමින්, දන්සැල්, පින්කම් ආදී අනන්ත වූ වෙසක් සැමරුම් සමඟ තවත් වෙසක් පුන් පෝ දිනයක් මෙලෙසින් ගෙවී යාමට නියමිතයි. සෑම වසරකම මෙලෙසින් කුසල ක්‍රියාවන්හි නිරත වෙන අප කාටත්, සසර මඟ තව බොහෝ දුරක් යන්නට ඉතිරි බව අප සැමදෙනාගේම මතයයි. එය හැබෑවක්ද? නැතිනම් මේ සසර ගමන අප විහින්ම දික්කරගත්තක්ද? මොහොතක් නැවතී සිතා බලමු.

දුකට පත් බොහෝ දෙනා පුණ්‍ය ක්‍රියා වල නියැලී පතන්නේ ලබන ආත්මයවත් දුකින් තොර වේවා යන්නයි. ඒ භව තණ්හාව නොවේද? දිව්‍ය ලෝකයේ සැප සම්පත් වලට ආශාවෙන් මරණින් මතු දිව්‍ය ලෝකයක උපදින්නට සිතා පින් දහම් කරන උදවියත් අප අතර අඩු නොවෙයි. මරණින් මතු දිව්‍ය සම්පත් ලැබුවත් ඒ පින් බලය අහවර වූ දිනෙක නැවතත් ලබන්නේ මිනිසත් බවයි. නැතිනම් පෙර පින් නිසා යටපත්ව තිබූ අකුසල් විපාක දී දුගතියක ඉපදෙන්නටත් සිදුවේවි. මිනිසත් බව ලද අවස්ථාවේ එය ප්‍රයෝජනයට ගෙන, චතුරාර්‍ය සත්‍ය අවබෝධය පතා කුසල් රැස් කලා නම් එයම සසර පුරුද්දක් බවට පත් කරගෙන සසර ගමන කෙටි කරගත හැකි නොවේද?

අද වෙන විට බොහොමයක් බොදුනුවන් නිර්වාණ මාර්ගයෙන් ඈත් වෙලා යැයි අප පැවසුවොත් කී දෙනෙක් නම් ඊට එකඟ වේවිද? කී දෙනෙක් නම් විරුද්ධ වේවිද? කලකට ඉහත “බුදුබණ ඇසුවට නිරන්තරේ” යන මාතෘකාව යටතේ නිර්වාණය අපේක්ෂා කරන කෙනෙක් යායුතු ගමන කෙබඳුද යන්න පාඨක ඔබෙන් අපි ප්‍රශ්න කළෙමු. අදහස් දැක්වූ බොහෝ දෙනාගේ මතය වූයේ මිනිසත් බවක් ලැබේයැයි අවිනිශ්චිත ලබන ආත්මයකට කල් දැමීමට වඩා මෙම ආත්මයේ ලද මිනිසත් බවින් උපරිම ප්‍රයෝජන ගත යුතු බවයි. එනම්, තෘෂ්ණාවෙන් මිදී නිර්වාණය අවබෝධ කරගැනීමට මෙම භවය තුලම සූදානම් වීම සුදුසු බවයි. එසේනම් තව තවත් කම් සැප සොයා සදෙව්ලොව සරන්නට හෝ දුකින් තොර මතු භවයක් ලබන්නට කරන ප්‍රාර්ථනා පසෙක ලා උතුම් වූ නිර්වාණය පසක් කරගැනීමේ චේතනාවෙන් කුසල් රැස් කරමු.

ඔබ සැමට සසර කෙළවර තථාගත ධර්මය පසක් වේවා!

කෝපි කාලෙ ඇත්තන්ගෙ දායාදය

උත්සව සමයට අපේ ඇත්තො ලක ලෑස්ති වෙන්නෙ හරිම උනන්දුවකින්. නිවෙස් පිරිසිඳු කරලා, වත්ත පිටිය එළි පෙහෙලි කරලා, පරණ කෝන්තර අමතක කරලා සමඟිවෙලා, අළුත් අවුරුද්දෙ කටයුතු සුභ වෙන්න ප්‍රාර්ථනා කරනවා. වැඩිහිටියන්ට ගරු කරන්න, වැඳුම් පිදුම් කරන්න, තමන් අතින් සිදුවුණු වැරදි හදාගෙන අළුත් අවුරුද්ද යහපත් ලෙස අළුත් විදිහට ආරම්භ කරන්න අපේ ඇත්තො සිංහල අළුත් අවුරුද්ද යොදා ගත්තා. මේ සිංහල අවුරුද්ද පැවතෙන්නෙ කොයි කාලෙ ඉඳන්ද? මොකද්ද මේකෙ අරමුණු? කව්ද පටන්ගත්තෙ?…. සිංහල අළුත් අවුරුද්ද කියලා කියන නිසා පටන් ගන්න නම් ඇත්තෙ සිංහලයා වෙන්න ඕනෙ. සිංහල අළුත් අවුරුද්දට මහා සම්මත මනු යුගය තරම් ඈත ඉතිහාසයක් තියෙනවා කියලා තමයි අරිසෙන් අහුබුදු මහතා කියලා තිබුණෙ. අතීතයේ පටන්ම සූර්ය වන්දනයෙ යෙදුණෙ හෙළයො බව සම්මතයක්නෙ. පෘථිවිය සූර්යයා වටා පරිභ්‍රමණය වෙන්න දින 365ක කාලයක් ගත වෙන බව, කාලාන්තරයක සිටම අපේ පැරැන්නො දැනගෙන හිටපු නිසා නේද හැම වසරකම එකම දිනට මේ සූර්ය සංක්‍රාන්තිය සමරන්න යොදාගත්තෙ? සූර්ය සංක්‍රාන්තිය සමරන්නෙත් සිරීපාදෙ වන්දනා කරලා හිමිදිරි පාන්දර ඉර සේවය නරඹමින් ඉරට බුහුමන් දක්වන සිංහලයාම තමයි. මේක අපේ මුතුන් මිත්තො අපිට දායාද කළ අපේ සංස්කෘතිය මිසක් වෙන කොහෙන්වත් ණයට දුන්නු උත්සවයක් කියලා හිතාගෙන ඉන්නවනම් ඒක වැරදීමක්.

පාසල් යන කාලෙ නැටුම් ඉතිහාසය ඉගෙනගනිද්දි අපිට ඉගැන්නුවෙ කොහොඹා කන්කාරිය, දෙවොල් මඩුව වැනි ශාන්තිකර්ම අපිට ලැබුණෙ ඉන්දියාවෙන් කියලයි. ඒත් යක් බෙරයක, ගැටබෙරයක, දවුලක හඬක් ඉන්දියාවෙන් ඇහුණ වගක් මතකයේ අහලකවත් නැහැ. මහාවංශය කියන්නෙ මහින්දාගමනයත් එක්ක අපේ රටට ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය, සිතුවම් කලාව, කැටයම් කලාව ආදියත් දායාද ලෙස ලැබුණු බවයි. අනේ ඒත් රුවන්මැලි සෑය, ජේතවනාරාමය වැනි අහස සිඹින දාගැබ්, ලෝවාමහාපාය වැනි ගල්කණු ආශ්‍රයෙන් කල විශාල සංඝාරාම ආදී බොදු නිර්මාණ ඉන්දියාවෙන් දකින්න නොලැබෙන තරම්. නමුත් මේ හැම දෙයක්ම ආවෙ ඉන්දියාවෙන්ලු. සිංහලයගෙ නව වසරට වෙලා තියෙන්නෙත් අපේ දේශීය ශාන්තිකර්ම, ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට වෙච්චි දේම නේද?

පෙලක් අයට ‘Made in India’ ලේබලය නැත්නම් අපේ අළුත් අවුරුද්ද වුවද වැඩක් නැහැලු. සමහරක් උදවිය ඒ ලේබලයම පෙන්නලා අවුරුද්ද සමරන්න එපා කියනවලු. කියන්නා කෙසේ කීවත් අසන්නා සිහිබුද්ධියෙන් අහන්න ඕනෙලු. අසන්නා සිහිබුද්ධියෙන් නොසිටින බවක් පෙනෙන නිසා අපි මෙහෙම ලිපි ලියනවලු. සිංහලයාගෙ අළුත් අවුරුද්ද විටෙක ‘සිංහල හින්දු අළුත් අවුරුද්ද’ වුණ ආකාරයත් පසුව ‘සිංහල දෙමළ අළුත් අවුරුද්ද’ ලෙස නම් කෙරුණු ආකාරයත් පිළිබඳ තොරතුරු අන්තර්ජාලයේ පවා ඇති බැවින් නැවත මෙහි සඳහන් කිරීමක් අවශ්‍ය නැහැ කියලා අපි හිතනවා. මෙරටට සංක්‍රමණය වූ (හෝ ආක්‍රමණය කරන්න ගොස් මෙහි ඉතුරු වූ) පිරිස් අළුත් අවුරුද්ද සමරනවාට අපේ විරුද්ධත්වයක් නැහැ. එය ජාතික සමඟියට රුකුලක් මිස හානියක් ලෙස අපි දකින්නෙත් නැහැ. හානිය කරන්නේ අපේ උන්මයි. ඒ අපේ අළුත් අවුරුද්දේ අයිතිය අන් අය සමඟ බෙදාගන්නට ගොස් සම්පූර්ණෙන්ම පුදා දෙන නිසයි. වසර ගණනක් පුරාවට අපේ මිනිසුන් රැකගෙන එන සිරිත් විරිත්, අපේ කම, මනුස්සකම් පිරුණු සාරධර්ම අපි ඉදිරියට ගෙනියන්න ඕනෙ. අපේ ඊලඟ පරම්පරාවන්ට අපේ සංස්කෘතියෙ අගය කියලා දෙන්නත් වටිනාම කාලය මේ උත්සව සමය නොවෙයිද? තායිලන්තය, කාම්බෝජය මෙන්ම බංගලාදේශය වගේ රටවලත් අප්‍රේල් 14 වෙනිදාට නව වසර සමරනවා. ඒ වගේම ඒ හැම රටක්ම බුදුදහමෙන් පෝෂණය වුණු රටවල් (මෙහි සඳහන් බංගලාදේශය වගේ රටවලින් වර්තමානයේ බුදුදහම වියැකී ගිහින් තිබුණත් ඒත් අතීතයේ බෞද්ධ රාජ්‍යයන්) මිස හින්දු පසුබිමක් එම චාරිත්‍ර වල අහලකටත් නොඑයි.

බොහෝ දෙනෙක් තුල පවතින තවත් මතයක් තමයි කෝපි කාලෙ හණමිටි අදහස් කරපින්නාගෙන, තාක්ෂණයෙන් දියුණු වර්තමානයේ ඉදිරියට යා නොහැකි බව. ඒත් ඉතින් අදටත් වඩා දියුණු තාක්ෂණයක් තිබුණෙ අපේ පැරැන්නන් ලඟ නොවේද? ලෝකෙ පැවැත්ම ගැන, විද්‍යාව ගැන වගේම වැඩූ ප්‍රඥාවෙන් සංසාර චක්‍රය නවතා නිර්වාණයට ලඟා වෙන්න තරම් තාක්ෂණය, රට වගේම හිතත් දියුණු කල පිරිසක් නොවේද ඔය කියන කෝපි කාලෙ හිටියෙ? එවන් පිරිසකගෙන් පැවතෙන අපිට, දියුණු වෙන ලෝකෙත් එක්ක ඉදිරියට යන්නත් බැරි හණමිටි අදහස් නිසා නොව, අපේ මුතුන් මිත්තන් සතුවූ දැනුම අප සතු නොවන නිසා බව වටහාගන්න අපේ ජාතියට කොතෙක් කලක් ගතවේවිද? ඒ දියුණු මුතුන් මිත්තො බොහොම කල්පනාවෙන් තේරුමක් ඇතුව ගොඩනගපු මේ නැකැත් ශාස්ත්‍ර, අවුරුදු චාරිත්‍ර ආදිය, අද අප කරපින්නාගෙන සිටින බටහිර දැනුමට ගෝචර නොවෙන පලියට එය මිත්‍යා දෘෂ්ඨිය යැයි හංවඩු ගසා බැහැර කළ යුතුද? අපේ පැරැන්නන්ගෙන් අපට ලැබුණු මේ දායාදයන් තමයි ලෝකය තුළ සිංහලයා කියන අනන්‍යතාවය ගොඩනගාගන්න අපට ඉවහල් වෙන්නෙ. අපේ අනන්‍යතාවය හරිහැටි නොදන්නාතාක් කල් අපිත් ආතක් පාතක් නැති ජාතියක් වගේ හැසිරේවි, කොහෙන්හරි ඇවිත් මේ ලංකාවෙ පදිංචි වෙලා කියල හිතාගෙන පිටදේශවලට ආවඩාවි. ටිකක් හිතන්න…

එතෙක්, ඔබ සැමට සුභ අළුත් අවුරුද්දක් වේවා!

සිතුවම –  ආසිරි කොඩිතුවක්කු , මහාචාර්‍ය ජේ. බී දිසානායකයන්ගේ  “සූර්ය මංගල්‍යය” පොතෙන්.