විශ්‍රාමික දිවියට සිල්…!

උපාසක ඇත්තෝ

පෝයට සිල් ගන්න පන්සලට ගියහම තියෙන සීලෙත් කැඩෙනවා කියලා කතාවක් සමහර වෙලාවකට අහන්න ලැබෙනවා. මෙහෙම කියන්නෙ සිල් ගන්න යන්න කම්මැලි අය වෙන්නත් පුළුවන්. කොහොම නමුත් මේ කතාවෙ ඇත්ත නැත්ත බලන්න නම් පසලොස්වක පොහෝ දිනක, අටසිල් සමාදන් වෙන්න පන්සලකට යන්නම ඕනෙ. මිනිසුන්ගේ කාර්‍යබහුල ජීවිතත් එක්ක මෙවැනි සිත් නිවන කටයුත්තකට බොහෝවිට අවස්ථාව උදා වෙන්නෙ පොහොය දින වැනි නිවාඩු දිනකම තමයි. ඉතින් එලෙස ලැබෙන දුර්ලභ අවස්ථාවෙන් අප උපරිම ඵල නෙලා ගත යුතු නොවේද? නිතරම එහෙ මෙහෙ දුවන සිත එක තැනකට අරගෙන ධර්මයේ හැසිරෙන්නට ලද අවස්ථාව ඒ වෙනුවෙන්ම විතරක් කැප කරයි නම්, එදිනෙදා ජීවිතයේ සිදුවෙන, සිදුකරන දෑ මොහොතකට අමතක කර තුන් දොර සන්සුන් කර ගන්න හුරු වෙනවා නම්, සුළු දෙයටත් නොකිපී සැමට එක සේ මෛත්‍රී කරන්න අපිට පුළුවන් නම් … අපි හොයාගෙන යන නිවන වැඩි ඈතක නොවේවි.

පොහොය දිනට විහාරස්ථානයක් අද කොයි වගේද කියලා මෙනෙහි කරලා බලමු … උදෑසන සිල් සමාදන් වීමෙන් පසු ධර්ම සාකච්ඡා වල නියැලෙන කටයුතු ආරම්භ උනා. දහම් පාසලේ දරු දැරියනුත් විශාල සංඛ්‍යාවක් සිල් සමාදන් වී සිටිනු දැකීමත් සතුටට කරුණක්. උදේ වරුවෙ පොඩි උපාසක ඇත්තන්ටත් ගැලපෙන විදිහට විහාරස්ථනයේ පොඩි හාමුදුරුවො සරල ධර්ම දේශනයක් පැවැත්වුවා. බණ දේශනාවන් අතරතුර ලැබෙන ඉස්පාසුවේ උපාසක අම්මලගෙ ධර්ම සාකච්ඡා වලට සවන් දුන් පසු වියපත් කලට වැලඳෙන නවානූවක් රෝගාබාධ, ඒවාට ප්‍රතිකාර සහ ප්‍රතිකාර ලබා ගන්නට සුදුසු හොඳම වෛද්‍යවරුන් ගැනත් දැනගන්න ලැබුණා. එදින සිල් ගන්නට නොපැමිණි අය ගැනත්, එදින නොපැමිණිමට හේතුත් බොහෝ දෙනා අතර කතා බහ වුණා.

දහවල් දානය පිලිගන්වන්නට මොහොතකට පෙර එදින සිල් සමාදන් වූ දහම් පාසල් දරු දැරියන් ගේ නාම ලේඛණය ලකුණු කෙරීමේ කටයුත්ත යෙදුණා. ඒ ගැන අසල සිටි දහම් පාසල් අධ්‍යාපනය ලබන පුංචි උපාසක මහතාගෙන් ඇසූ විට දැනගන්න ලැබුණේ දහම් පාසලේ දරුවන්ට පෝදාට සිල් ගැනීම අනිවාර්‍ය කර ඇති බවත්, සිල් සමාදන් වෙන දරුවන්ගේ නම් ලකුණු කරන බවත්ය. එවන් නීති රීති හමුවේ වුවද බොහෝදෙනා සිල් සමාදන් නොවන බවත් ඔහුම පැවසීය. මෙවන් නීති රීති පැනවීමෙන් කිහිප දෙනෙකු හෝ යහමඟට පැමිණෙනවා නේදැයි සිල් සමාදන් වූ දරුවන් දෙස බලමින් තාවකාලිකව සතුටු වුණා.

සතුට තාවකාලික වුණේ දහවල් දානයෙන් පසුව එලැඹුණු ධර්ම දේශනාව වන විට ධර්ම ශාලාවෙන් අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් හිස්ව ගොස් ඇති බැව් දුටු විටයි. දහම් පාසල් සිසුන් බොහොමයක් ඒ වනවිටත් පෙනෙන්නට හිටියේ නැහැ. කලින් කතාබහ කල සිසුවාද පෙනෙන්නට නොවුණු බැවින් තවමත් රැඳී උන් සිසුවියකගෙන් විමසා සිටි විට ” ආ… ඒගොල්ලො නම් ලකුණු කලාට පස්සෙ පනිනවා” යැයි ඇඟට පතට නොදැනී පැවසුවේ මෙහි බරක් පතලක් නොදන්නා බැවින් විය යුතුය. දරුවන්ගේ කැමැත්තක් නැතිනම් හොද වැඩකට වුවද බලෙන් පෙළඹවීම අනතුරුදායක බව වැටහෙන්නෙ මෙවිටයි. සිල් පවාරණය කරන්නෙවත් නැතිව මේ දරුවන් පන්සලෙන් පැන යති. විටෙක එය නොදැනුවත් කමත්, ළමා වියේ දඟකාරකමත් යැයි කියා හිතහදා ගත හැක. එහෙත් ඔවුන් නොදැනුවත්කමින් කරන වරද පහදාදෙන්නට යමෙක් සිටිය යුතුය. යහපත් කටයුතු වලට දරුවන් ආයාසයෙන් පොළඹවනු, නීති රීති පනවනු වෙනුවට ඔවුනට සීලය ආරක්ෂා කිරීමේ වැදගත් කම හා එහි වටිනා කම පහදාදෙයි නම් දරුවන් අතින්  සිදුවන මේ වැරදි මගහරවාගත හැක.

සවස් යාමය වෙනතුරු විහාරස්ථානයේ තත්වය ඉතා සන්සුන්ය. සාමකාමී, සිත් නිවන සුළුය. ධර්ම දේශනා සහ භාවනා වැඩසටහන් වලදී ඉතාමත් හරවත්, ගිහි බොදු ජීවිතයට ප්‍රයෝජනවත් කරුණු රැසක් සාකච්ඡාවට බදුන් විය. සිල් පවාරණයෙන් අනතුරුවත් බොහෝ දෙනා රැදී සිටින්නේ හවස බුද්ධ පූජාවටද සහභාගි වී රාත්‍රී ධර්ම දේශනයට සවන් දෙන අදහසිනි. බුද්ධ පූජාව සැකසීමේ වගකීම දහම් පාසල් දරු දැරියන්ගේය. ඔවුන් එය විනෝදයෙන්, සැහැල්ලුවෙන් වුවද පිලිවෙලකට කරගෙන යති. සිල් පවාරණය කල උපාසක අම්මලා කිහිප දෙනෙක් මෙතැනට පැමිණෙන්නේ එවිටය. ඔවුන් විහාරස්ථානයේ දායක සභාවේ ප්‍රබල සාමාජිකයන් බව හැසිරීම සහ කතාබහෙන් අපට පසක් කරවයි. උපාසක අම්මලාගේ පැමිණීම දරු දැරියන්ට රුස්සන්නේ නැත. ඒ එතෙක් වෙලා ඔවුන් කරගෙන ආ කටයුතු උපාසක අම්මලාගේ යටතට ගනිමින් හිටිහැටියේ ඔවුන් දරුවන්ට අණසක පතුරන්නට තබා ගත් බැවිනි. බුද්ධ පූජාව සැකසීම, දරුවන් සකස් කල පිරිකර නැවත සැකසීම, හැමදෙයකම අඩුපාඩු විවේචනය විනා එම අඩුපාඩු හදාගන්නට උපදෙස් නොදීම හමුවේ මැලවුණු මුහුණින් යුතුවූ දරුවන් එකා දෙන්නා බැගින් මල් ආසනය මගහැර යයි. ටික වේලාවකට පසු බුද්ධ පූජාව සකසන්නට වත් තරුණ පරපුර තුල උනන්දුවක් නොවන තරම කියමින් අද කාලයේ හැදෙන දරුවන්ට අවලාද නගන්නේ මීට පැයකට පමණ පෙර අෂ්ඨාංග ශීලයේ පිහිටි උපාසක ඇත්තන්මය.

බුද්ධ පූජාව අවසන් විය. රාත්‍රී ධර්ම දේශනය ඇරඹිණි. හැන්දෑවේ පන්සලට ගොඩවැදුනු ගිහි පිරිසෙන් බොහෝ දෙනෙක් ධර්ම ශ්‍රවණයට සූදානම්ය. ස්වාමින් වහන්සේ ධර්ම දේශනය අරඹයි. ගැහැණු දරුවන්ගේ ඇදුම් පැලදුම්, පිරිමි දරුවන්ගේ කොණ්ඩා මෝස්තර, මව්බස අමතක වීම, ජංගම දුරකථන උන්මාදය, දෙමාපියන්ගෙන් මීට ලැබෙන අනුබලයන්, මෙගා නාට්‍ය, රන් දෙපැය ආදී කලින් කලට සමාජයේ හටගන්නා නොයෙකුත් රැලි විවේචනය වෙද්දී රැල්ලට හසුවූ ගිහි පිරිස මුහුණු සගවා ගන්නට උත්සාහ කරති. එහෙත්  වත්මන් සමාජය දිනෙන් දින සංකර වීම සහ ඒ හරහා සමාජ සාරධර්මයන් අභාවයට යාම පිලිබද එතනින් එහාට ඔවුන් තැකීමක් කරනවාද යන්න සැකයක් ඇතිවේ. මේ අයුරින් ධර්ම දේශනය නිමා වෙයි. දහම් ඇසූ ගිහි ජනයා නිවෙස් බලා යන අතර රැල්ලට හසුවූ ගිහි පිරිසේ බොහෝ දෙනා වෙතින් අසන්නට ලැබෙන්නේ සමාන වචන පෙලකි …. “ශෝක් බණ ටික” ….? එහෙත් ඊලග පෝයට පන්සල් එද්දිත් ඔවුන් පෙර පරිදිමය.

යන්නන් වාලේ ධර්ම මාර්ගයේ යනු වෙනුවට අර්ථාන්විතව ධර්මයේ හැසිරී නිවන කරා ගමන් කිරීමට අපේ සැදැහැවතුන් යොමු කිරීම මෙම ලිපියේ ප්‍රධාන අරමුණයි. පෝදා  විහාරස්ථානයක සිල් සමාදන් වනවිට අප වෙසෙන බාහිර ලෝකයෙන් මිදී අප ආරක්ෂා කරන සීලය කෙරෙහි සිත් පිහිටුවා ගැනීම නොකරයි නම් අපේ වෑයම අසාර්ථක වෙයි. මෙත්තා,  කැරුණා, උපේක්ෂා ආදී ගුණයන් හුරු පුරුදු නොකරයි නම් අපි දහමින් ඈතට යයි. තැනට සුදුසු ලෙස, ගැලපෙන ලෙස අදින්නට පලදින්නට, හැසිරෙන්නට නොදනී නම් සමාජයට ගිය තැන නානාප්‍රකාර ගැටළුද ඇතිවේ. ලද මිනිස් ජීවිතය අරුත්සුන් කටයුතු වලට යොමු කරයි නම් ඉන් අපටත්, අප වෙසෙන සමාජයටත් සෙතක් නොවෙයි.  එබැවින් ලද අවස්ථාවෙන් උපරිම ප්‍රයෝජන ගෙන කුසල්හි නිරත වන අතරම සාරධර්මයන් පිරිපුණ් යහපත් මෙන්ම බුද්ධිමත් සමාජයක්  ගොඩනැගීමට අපි වෙහෙසිය යුතුය.